هویت اخلاقی چیست؟
چگونه رشد مییابد؟ آیا با عمل اخلاقی مرتبط است؟ رفتار اخلاقی چگونه بروز یافته، و چگونه تحول مییابد؟
سازههای ذهنی ما، اعم از طرحوارههای ذهنی از عمل اخلاقی و فرد اخلاقی بودن، در کنار تحول درک اخلاقی در ما، میتوانند با احساس هویت ما پیوند بخورد و به آنچه که هویت اخلاقی مینامیم منتج شود. اما اینکه اخلاقمداری ریشه در نوعی پیوند هویتی با فرد اخلاقی بودن دارد، که به معنی وجود نوعی اهمیت و تعهد به اخلاقیات است، یا اینکه ما اخلاقی عمل میکنیم فقط به این دلیل که نوعی قضاوت اخلاقی صرف ما را به چنان اقدامی رهنمون کرده است، موضوع بحثهای پژوهشی و نظری متعددی بوده است.
پاسخ به میانجیگری هویت اخلاقی در بروز رفتار اخلاقی هدف اصلی متن پیشرو است. استدلال اخلاقی پیش از آنکه به عمل اخلاقی منتهی شود، با گذر از حس مسئولیت، به این درک در فرد میانجامد که عمل به یک رفتار خاص نه تنها اخلاقی است، بلکه مسئولیت فرد نیز هست؛ بدین ترتیب اهمیت آن عمل در مرکز خویشتن فرد قرار میگیرد که همان هویت اخلاقی وی را نشان میدهد.
هویت اخلاقی چگونه تکوین مییابد؟
در میان تبیینهای معطوف به چگونگی شکلگیری هویت اخلاقی، بیشترین تبیینها به تمایز میان رشد اخلاقی و رشد هویت اشاره دارند بهطوریکه با ادغام در یکدیگر هویت اخلاقی را میسازند، و بدینترتیب میتوان از آنها بهعنوان دو وجه از یک سیستم رشدی نام برد. رشد درک اخلاقی در فرد، در کنار تلفیق آن با هویت وی، موجب میشود تا تعهد و انگیزش عمل اخلاقی در او شکل بگیرد. در کنار این میتوان گفت که هویت میتواند از منابع متعددی ریشه بگیرد، اما اگر به بهزیستی فرد یا افراد مرتبط با وی نظر کنیم، شاید برای یک فرد ایدهآل آن باشد که ریشهی هویت وی را اخلاقیات شکل دهد. [برای مطالعه بیشتر و خرید یا دانلود ماهنامه به لینک خرید در پایین صفحه مراجعه کنید]
محمدعلی امینی
منبع: ماهنامه جان و تن شماره 9 و 10
جهت خرید این ماهنامه کلیک کنید...